Bloğumdaki ilk yazının ne olması hakkında çok uzun uzadıya düşünmedim açıkcası. Sonra da aklıma ilk gelen ve sizinde eminim okurken keyif almanızı sağlayacak bir konu ile ( en azından meraklılarının) başlamaya karar verdim.
Konumuz : Kanaryalar ve Amatör Kanaryacılık…
Çocukluğumun, kendimi bildiğim ilk yıllarında başlamıştı kuşlara olan sevgim. İçinde çocuksu tezatlıkları barındıran bir sevgiydi bu üstelik. Küçük mahallemizde bir yandan sokakta ki serçeleri sapanla vurmaya çalışırken bir yandan da dedemin karne hediyesi olarak aldığı muhabbet kuşuna gözümü kırpmadan bakardım. Çocukluk işte… Halbuki ikiside kuştu ama birisi kafesteydi ya senin di ya… daha kıymetliydi. Bir nevi sokak çocuklarının durumu gibiydi kuşlarla ilişkimiz.
Uzun yıllar muhabbet kuşu besledikten sonra çokça merak edip cesaret edemediğim kanarya besleyiciliğine adımımı atma yaşlarım ilk gençlik yıllarımın ortalarına denk gelmekteydi. Yinede çok uzun zamandır kanaryalar ile ilgilendiğimi söyleyemem hele ki bu meşgale ile neredeyse yarım yüzyıl uğraşmış insanlar ile tanıştıktan sonra.
Gelelim asıl konumuza, ne diyorduk kanaryalar ve kanaryacılık. Benim kanarya merakım amatörce başladı ve profesyonelliğe dökmeye de hiç niyetim yok. Amacım benim gibi gerçekten amatör olarak kanarya besleyiciliği ile uğraşan kişilere yaşadıklarımı ve görüp dinleyip tecrübe edip öğrendiklerimi buraya yazarak bilgi sahibi olmalarını sağlamak.
Kanarya kuşları nasıl ki hayatın tuzu biberi farklı türlerin hayatın içinde var olmasıysa kuş dünyasının tuzu biberi de kesinlikle kanaryalardır. Kanaryalar her ne kadar biyolojik sınıf olarak aynı aileden geliyor olsalarda ( serinus), pek çok farklı cinslere sahiptir. İlginç bir bilgi vermek gerekirse hepimizin bildiği yada adını duyduyu o meşhur kanarya adalarına boşu boşuna bu ismin verilmediği. Zira bütün kanaryaların atası sayılan kanarya türü bu adaya ait olup daha sonra zaman içinde farklı türler ortaya çıkmıştır. (Serinus serinus: Bütün kanaryaların atası olan yabani kanarya türü)
Kanaryaları 3 başlık altında sınıflandıracak olursak:
1- Renklerine göre
2- Tiplerine göre
3- Görünüş ve Fiziksel özelliklerine göre.
1: Renklerine göre kanaryalar:
Genetik olarak konuşacak olursak, kanaryalara renklerini veren iki temel element vardır: lipokrom ve melanin. Lipokrom rengi kanaryanın temel rengidir. Sarı ana rengi veren ve ayrıca baskın beyaz, çekinik beyaz ve kırmızı renkleride içeren bir elementtir. ( Biyoloji derslerinde genetik konusunda baskın ve çekinik genleri duymayanlar olabileceği için burada bir dipnot düşmekte yarar var. Genler içinde baskınlık ve çekiniklik hangi özelliğin dış görünüşte ortaya çıkacağını belirleyen unsurdur. Örnek olarak açıklarsak , insanda kahverengi göz rengi baskın gendir mavi göz rengi ise çekinik gendir.) Melanin rengi ise yabani kanaryalara ait siyah ve kahverenginin koyu tonlarını içerir. Melanin ve lipokrom pigmentleri birleştikleri takdirde farklı renk kombineleri meydana gelir; yeşil, mavi, bronz, kahverengi, tarçın rengi, sarımsı kahverengi vs. Örnek verecek olursak mesela sarı renk ağırlıklı (lipokrom) bir kanaryayı ele alalım. Eğer bu kanaryayı genlerinde siyah melanin bulunan bir kanarya ile çiftleştirirsek yeşile yakın renk tonunda bir kanarya elde ederiz. Kanarya renkleri; yeşil (broz veya mavi) kahverengi (tarçın), kırmızı gözlü albinolar, pastel kırmızı tonları, beyaz, fildişi vb..
Bazı kanaryaların tüylerinin renkleri beslenme şekilleri ile değişim gösterirler. Bu olaya tam olarak ne deniyor bilmiyorum , araştırıp öğrendikten sonra buraya eklerim, yavru kanaryalar tüy dökümünden önce 6-8 haftalık oldukları zaman renk veren yada değiştiren besinler ile beslenirlerse tüyleri verilen bu gıdanın rengine döner. Bu olayı insanların saçlarına limon suyu sürerek sarartması gibi düşünebiliriz. Tek farkı kanaryalaro yardımcı gıdayı yerler bizler ise saçımıza süreriz.
Yalnız şunu atlamamamız gerekir ki elbette sapsarı bir kanaryayı mesela rengi kırmızı olduğu için b örneği veriyorum kırmızı biber yedirerek kıpkırmızı bir hale getiremeyiz. Kanaryanın ana renginin dönüştürülmek istenen renk ile uyumlu bir renk olması gerekmektedir. Renk değişimi için bu şekilde tek tip beslemek yada kimsayallar vermek, düzgün bir şekilde yapılmaz ise kanaryalar için çok zararlı olabilir. Naçizane önerim bu işi bilinçsiz bir şekilde başlayıp yapmaktansa iyi bilen birilerine danışarak yapmak daha doğru olacaktır.
2. Ötüşlerine göre kanaryalar:
Her kanarya elbette öter ama nasıl ki insanlar içinde bazı insanlar çok daha güzel şarkı söyleyebiliyorsa kanaryalar içinde aynı durum geçerlidir. Bazıları çok daha güzel öter… Fakat burada bir gerçek anlamda bir fark mevcuttur. Erkek kanaryaların yeri biraz ayrıdır. Erkek kanaryalar gerçek virtüözlerdir. Genelde dişi kanaryaları etkilemeye çalışırlar ve bunu da ötüşleri ile yaparlar. Eğer aradığınız özellik güzel bir kanarya ötüşü ise erkek bir kanarya almalısınız. Kanaryaların ötüm konusunda güzel bir özelliği vardır. Bu özellik, kendi genlerinde var olan melodileri, dışarıdan duydukları sesleri kayıt altına alma yeteneklerinin de katkısıyla birleştirerek, özgün melodiler türetmeleridir.
En meşhur ötümlü kanarya cinsi Harz roller cinsi kanaryalardır. Bu kanaryalar gagalarını neredeyse hiç açmadan kursaklarından öterler. Bu kanaryların ardından ikinci sırada Belçika Waterslager veya Malinua cinsleri gelir ve onlarda aynı şekilde neredeyse gagalarını hiç açmadan gırtlaktan öterler. Bu sıralama benim kişisel sıralamamdır elbette bunun bir resmiyete dökülmüş hali yoktur. Her iki kanarya cinsininde ötümleri su seslerine benzerdir ve çok farklı tonlardadır.
(akarsu sesi, kaynayan su sesi, çağlar su sesi,coşan su sesi vb. gibi.)
 |
| Border_1 |
 |
| Border_2 |
3- Görünüş ve fiziksel özelliklerine göre kanaryalar:
Kanaryalar pek çok farklı büyüklüğe ve şekle sahiptirler. Fiziksel olarak uzun ve zayıf olanlar olduğu gibi kısa ve iri olanları da vardır. Bazılarının tüyleri düz ve gür bazılarının ki dalgalıdır.
En yaygın kanarya tipleri: Border, York, Norwich, Glosterdır. Bunların yanı sıra; Parisien, Lizard, Kıvırcık, Crest, Roller, Malinua cinsleri de bulunur. Bu kanaryaların özelliklerini tek tek vakit buldukça burada yazmaya çalışacağım.
Benim ilgi alanım ise Malinua ve Belgian Waterslager’dır. Ayrıca Border ve Gloster da sempati duyduğum diğer kanarya cinsleridir. Şu anda bir erkek safkan Malinua ve bir de dişi safkan malinua ile Glaster kırığı 'Beşiktaş'ım mevcut.
 |
| Bu da benim Malinuam |
Basit bir bilgi ama yine de yazmak istedim. Bir kanarya ile bir saka yı çiftleştirdiğimiz zaman elde edeceğimiz kuş aynı at ile eşeğin çiftleşmesinden olan katır gibi kısır olacaktır. Şaka değil gerçek aklınızın bir köşesinde bulunsun :)
İlk yazıma şimdilik genel olarak kanarya türlerinden ufak bir giriş ile başladım. Bu seriyi yazının en başında söylediğim gibi bildiklerim ve tecrübelerim ile geliştirerek daha da zenginleştirmek şu anda ki hedefim.
